Szkoła Podstawowa w Połomi
im. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego

Szkoła - drugim domem i małą ojczyzną.....

           Historia szkolnictwa w Połomi ma długoletnią tradycję, gdyż zaczyna się wg źródeł pisanych w XVI wieku. Istniała wówczas szkoła przy cmentarzu. " Kolejne wizytacje zastały budynek szkolny zadbany oraz kierujących szkołą rektorów: w 1595 r. Sebastiana z Jodłowej,
w 1596 r. Stanisława z Mościsk i w 1602 r. Wojciecha Ruchlika. Wszelkie wiadomości o istnieniu szkoły urywają się w 1608 r. Wizytacja z 1721 r. Wspomina co prawda o miejscowym organiście Walentym Pilchiwiczu pobierającym zboże i akcydensy, ale nie wiemy czy było to wynagrodzenie za pracę w szkole.
W 1748 r. wizytator wykazał, że szkoła w Połomi nie funkcjonuje."
           Na przełomie XIX/XX wieku pracowała 3 - klasowa szkoła ludowa przy dworze, na terenie dzisiejszego placu szkolnego. Zarządzało nią Kuratorium Okręgu Lwowskiego. Uczyło się średnio 180 uczniów rocznie. Była też tzw. niedzielna szkółka z 38 uczniami.
           Szkoła parafialna mieściła się w dobudowanym pomieszczeniu przy kościele. Przed I wojną światową dzieci uczyły się w prywatnym budynku, usytuowanym po drugiej stronie posesji pana Dulińskiego. Prawdopodobnie przed rokiem 1920 wybudowano budynek szkolny z cegły podworskiej, pełniący swą rolę do roku 1964.
           W latach międzywojennych w odrodzonej Polsce było już 6 klas a potem 7 uczących się w 4 izbach lekcyjnych. Liczba uczniów wynosiła od 223 - 267. Uczyło 6 nauczycieli, kierownikiem był Michał Neubar. Szkoła posiadała radio, różne pomoce naukowe, wykonane częściowo przez nauczyciela Antoniego Gromskiego. Sale przyozdabiano obficie obrazami patriotycznymi Matejki, obrazami religijnymi, ozdobami wykonanymi na lekcjach tzw. robót ręcznych. Wisiały też hasła - cytaty z roty Marii Konopnickiej. Wiele obrazów namalowała uzdolniona plastycznie nauczycielka Stefania Luśniakówna. W szkole istniała biblioteka mieszcząca się w jednej szafie, sklepik uczniowski zwany kramikiem szkolnym, kasa oszczędności oraz samorząd.
           Nauczyciele prowadzili oświatę pozaszkolną. Założono Koło Młodzieżowe, Straż Pożarną. Działała biblioteka powszechna licząca 233 tomów. Prowadzono odczyty, kursy dokształcające, urządzano przedstawienia, festyny i zabawy ludowe.
           Podczas okupacji szkoła pracowała nieprzerwanie. Jednak program niektórych przedmiotów był zminimalizowany. Nie można było oficjalnie przekazywać młodzieży treści patriotycznych, dlatego Ziemiański - kierownik szkoły po kryjomu uczył dzieci śpiewać patriotyczne pieśni, o czym opowiadała Irena Wilusz z domu Kawalec. Klasy początkowe miały lekcje w domu prywatnym Konstantego Boska, bo jak twierdzą niektórzy, w jednej izbie lekcyjnej były magazyny wojskowe.
           Po wojnie nauka nadal odbywała się w budynku powstałym w latach dwudziestych. Komitet Budowy Szkoły powstały w 1952 r. posiadał kosztowną dokumentację, jednak do budowy nie doszło z przyczyn obiektywnych. Dopiero w 1959 r. nowy komitet zaczął pracę od gromadzenia materiałów budowlanych, czym wymuszono na władzy ujęcie wsi Połomi w plan budowy nowej szkoły. 6 października 1963 r. odbyła się wielka uroczystość wmurowania "kamienia węgielnego" w fundamenty nowego budynku. Koszt budowy był duży jak na owe czasy, wyniósł 3 miliony 500 tys. złotych. Gdyby nie zaangażowanie tutejszego społeczeństwa przy dużej zachęcie ks. Gąsiora oraz ówczesnego kierownika szkoły Józefa Skoczylasa budowa byłaby opóźniona. 22 XI 1964 r. oddano do użytku nowoczesny budynek z salą gimnastyczną. Równocześnie ze szkołą podstawową pracowała w Połomi Szkoła Przysposobienia Rolniczego, powstała w 1959 roku. Miała status zasadniczej szkoły rolniczej, przygotowywała uczniów do dalszego kształcenia a przede wszystkim uczyła nowoczesnego zmechanizowanego gospodarowania, a dziewczęta oprócz wiedzy ogólnej zdobywały umiejętności gotowania, pieczenia a także kroju i szycia. Uczniowie mieli do dyspozycji maszyny i urządzenia rolnicze a nawet traktor, co nie było tak powszechne wówczas na wsi.
           24 lipca 1966 roku młodzież szkolna uczestniczyła w odsłonięciu "Grunwaldu", pomnika partyzanckiego dla upamiętnienia akcji odbicia więźniów przez oddział AK. Dzieci przygotowały i zaprezentowały patriotyczny program artystyczny przy pomniku a potem w sali gimnastycznej szkoły. Dużym powodzeniem cieszył się zorganizowany w 1968 roku Uniwersytet dla Rodziców. Wykłady prowadzili prawnicy, historycy, psycholodzy pracujący w instytucjach strzyżowskich. Innym ekonomicznym osiągnięciem szkoły było doprowadzenie do budynku wody pod własnym ciśnieniem w roku 1970 z odległości półtora kilometra pod patronatem przedsiębiorstwa Elwod z Rzeszowa i pomocy rodziców, którzy w czynie społecznym kopali kanał pod rurociąg. Do tych prac zaangażowani byli też nauczyciele i starsi uczniowie. W latach 70 - tych uczyło w ośmioklasowej szkole podstawowej dziewięcioro nauczycieli. Działała drużyna harcerska im. Marii Konopnickiej, Liga Obrony Kraju, Spółdzielnia Uczniowska, PCK, LOP.
           W ramach wychowania przez pracę uczniowie wykonywali prace na działce szkolnej, drobne pomoce naukowe i prace porządkowe w szkole. Coraz więcej absolwentów wybierało szkoły średnie licealne bądź techniczne.
           Nadal zwracano uwagę na wychowanie patriotyczne. Młodzież opiekowała się Pomnikiem Partyzantów, brała udział w spotkaniach z uczestnikami ruchu oporu za okupacji jak: Antoni Bosek, Protazy Sworst i więźniami obozów koncentracyjnych - ks. Julian Rykała, więzień obozu w Dachau podarował bibliotece szkolnej książkę wspomnieniową swojego autorstwa. Odbywały się też spotkania z oficerami Wojska Polskiego, m.in. uczestnikiem walk pod Monte Casino, Tadeuszem Markowiczem. Liczne wycieczki do Warszawy i Krakowa pozwoliły poznać młodzieży ostatnich klas historyczne zabytki naszej ojczyzny.
           Rok szkolny 1973/74 był pierwszym rokiem programowej reformy szkolnej klas I - III. Przybyło pomocy naukowych typu audiowizualnego, powoli wymieniano stary sprzęt na nowy. Zmieniało się wyposażenie sal lekcyjnych na lepsze. Rok 1974 - powstaje w budynku szkolnym pięciogodzinne przedszkole dla dzieci pięcio- i sześcio-letnich. Później przekształca się ta placówka w dziewięciogodzinną i tak funkcjonuje do późnych lat osiemdziesiątych.
           Na podstawie zmiany strukturalnej sieci szkół i planowanych szkołach dziesięcioletnich przybyły do naszej placówki dzieci z Baryczki i Maternówki. Zwiększyła się liczba uczniów w szkole i dzieci w dwuoddziałowym przedszkolu, ponieważ przyjmowano już trzylatków. Zaczęły występować trudności lokalowe, dlatego w pomieszczeniu szatni zorganizowano klasę - salę lekcyjną a pomieszczenie na natryski i sprzęt sportowy przeznaczono na szatnię. Planowano rozbudowę szkoły lecz trudności ekonomiczne i transformacja ustroju politycznego oddaliła te plany. Nastają trudne lata pod względem ekonomicznym dla szkoły i społeczeństwa. Szkoła przeżywa kłopoty w zaopatrzeniu w opał, środki czystości i pomoce naukowe. Ale znowu przy pomocy rodziców udaje się wymienić podłogi na piętrze budynku, piece c.o. na nowe, zakupić pianino, telewizor, adaptery, a potem na początku lat 90-tych - kserokopiarkę i komputer.

Tekst opracowała: mgr Genowefa Śnieżek
         

Zespół Szkół w Połomi składa serdeczne podziękowanie Pani Genowefie Śnieżek , wieloletniemu dyrektorowi szkoły , za trud i wysiłek włożony w przygotowanie powyższego opracowania. Jednocześnie dziękujemy za ogromną troskę w wychowaniu dzieci i młodzieży naszej szkoły.